Szkoła Podstawowa w Idzikowicach

 Rozwój mowy dziecka w pierwszym roku życia

Każdy rodzic z niecierpliwością wyczekuje pierwszych słów swojej pociechy. Już w pierwszych miesiącach życia dopatrujemy się dziecięcej mowy i cieszymy się ze zdolności naszych dzieci. Jak tak naprawdę rozwija się mowa dziecka w pierwszym roku życia?

Zacznijmy od wytłumaczenia pojęcia „pierwszy rok życia” – jest to okres od urodzenia do 12 miesiąca. Kiedy dziecko kończy roczek, jest już w drugim roku życia. W pierwszym okresia życia dziecka, każdy miesiąc jest istotny i przełomowy dla małego człowieka, który z dnia na dzień zdobywa nowe umiejętności w tym umiejętności językowe. Należy mieć świadomość, że mowa nie jest umiejętnością wrodzoną. Dziecko przyswaja ją sobie korzystając  z bodźców, którymi obdarza je otaczający świat, a przede wszystkim najbliższe otoczenie, drogą naśladownictwa. Wielokrotnie powtarzane przez nie nazwy przedmiotów, znajdujące się          w otoczeniu pociechy, zostawiają słuchowe ślady w jego mózgu. Dziecko po usłyszeniu nazwy danej rzeczy,potrafi sobie wyobrazić przedmiot, do którego odnoszą się osoby przebywające w najbliższym otoczeniu, czyli potrafi zrozumieć znaczenie wyrazu,               a z czasem potrafi go również samodzielnieelnie nazwać. Czas do 12 miesiąca życia nazywa się okresem melodii, ponieważ dziecko komunikuje się z otoczeniem za pomocą krzyku, płaczu i niektórymi głoskami (głównie samogłoskami oraz spółgłoskami m, b, t, d). Niesłownymi środkami komunikacji malucha w tym czasie są: płacz, spojrzenie, ruch ciała, gesty, mimika, wokalizacja (przypadkowe dźwięki połączeń literowych, np. au, bu, eu). Pierwszy rok życia jest obfity w wokalizację, którą można podzielić następująco:

• ·         do 8 tygodnia życia (2 miesiąc) – stadium krzyku i życiowych odgłosów;
• ·         8-20 tydzień życia (2-5 miesiąc) – faza głużenia (różne przypadkowe dźwięki wydawane przez dziecko, np. agu, ge, gi)      i śmiechu;
• ·         16-30 tydzień życia (5-7 miesiąc) – rozpoczynają się zabawy wokalne, które są czymś pośrednim między głużeniem        a gaworzeniem (zamierzone powtarzanie dźwięków własnych i zasłyszanych z otoczenia, np. da-da-da, ta-ta-ta);
• ·         6-10 miesiąc życia – okres gaworzenia i niezrozumiałej mowy;
• ·         11-12 miesiąc życia – początki mowy właściwej.

Pierwsze słowa tj. mama, tata, mogą pojawić się około 12 miesiąca, choć jest to kwestia indywidualnego rozwoju dziecka.

Wnioski: rozmawiajmy jak najwięcej ze swoimi dziećmi, opisujmy każdą zabawkę i otaczające je przedmioty. Dzięki temu będziemy wspierać ich rozwój i pomożemy im w szybszym opanowaniu umiejętności komunikacji.

Bibliografia:

Demel G., 1982, Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Warszawa, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne;

Kaczmarek L., 1977, Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin, Wydawnictwo Lubelskie;

Łobacz P., 2005, Prawidłowy rozwój mowy dziecka, [w:] Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki, pod red. T. Gałkowskiego, E. Szeląg i G. Jastrzębowskiej, Opole, Uniwersytet Opolski;

Minczakiewicz E., 1996, Mowa ~ Rozwój ~ Zaburzenie ~ Terapia, Kraków, Wydawnictwo Naukowe WSiP;

Styczek I., 1981, Logopedia, Warszawa, Polskie Wydawnictwo Naukowe;